Alkalen reflü gastrit, karaciğerin kolesterol aracılığıyla ürettiği safra, safra kanallarından on iki parmak bağırsağına ulaşmakta ve safra tuzlarına dönüşmektedir. Bunlar besinlerdeki yağların sindiriminde kullanılır. Alkalen yapıda olan safra tuzlarının pH değeri 7 ve üzerinde olur. Alkalen maddeler aynı asit maddeler gibi sindirim sisteminde mukozaya zarar verebilir. Özellikle mide ve yemek borusu safraya karşı oldukça duyarlıdır. Uzun süre bu bölgelerin safra ile temas etmesi halinde hasar meydana gelebilir. Bu hasarlanma alkalen reflü gastrit olarak tanımlanır.

Mide suyunda normalde az oranda safra olabilir. Bu oran mide ve yemek borusu mukozasında hasara neden olmaz. Safra tuzlarının mide suyunda olan konsantrasyonu 0,05-0,5 mM/L arasında bir değerde olur. Bunlar toksik olmayan seviyelerdir. Eğer alkalen reflü gastriti olursa bu seviye mide suyunda çoğunlukla 30 mM/ml üzerine çıkar. Yemek borusunda ise 5 mM/L ve üzerinde olur. Toksik olmayan dozlarda olan safra tuzları da yemek borusu epitelinde birikerek toksik etkiye neden olabilir. Mideye ulaşan safra tuzları hem mide mukozasında toksik etkiye neden olmakta hem de mide asidinin yaptığı hasarı arttırmaktadır. Safrada alkalen yapısıyla mide asit salgısını uyararak, midedeki hasarı arttırır. Mideye kaçan on iki parmak bağırsağının içeriğinde safra tuzları ve pankreas enzimleri bulunur. Bunlar hasarlanmayı arttırıcı etki yapar. Midede fazla miktarda safra olursa, bu mide asiditesinin azaltmakta ve alkalen reflü gastriti bulunan hastaların midesinde bakteri üremesini kolaylaştırır. Bu hastalarda antibiyotik tedavisi yararlı olabilir.

Diğer mide rahatsızlıklarında olduğu gibi, bu hastalıkta da aynı belirtiler görülür. Üst karında huzursuzluk, şişkinlik ve ağrı, bulantı ve kusma, geğirme ve kilo kaybı görülebilir. Hastaların çoğunluğunda reflü yakınmaları görülür. Bunlar genellikle yemekten sonra etkili olur. Nadiren gizli ya da görünen kanama etkisi olabilir.

Bu tanının konulduğu hastalarda, genellikle gerçek alkalen reflü gastriti olmaz. Bu konuda teşhisi yapan uzmanın tecrübesiz olması nedeniyle, endoskopi sırasında midede safra görmelerinden kaynaklanır. Bu yüzden hastalara gereksiz tedaviler uygulanır. Endoskopi bu rahatsızlığın teşhisinde her zaman doru sonuçlar vermez. Bu nedenle farklı yöntemler geliştirilmiştir. Alkalen reflü gastriti tanısında bazı bulguların varlığı da dikkate alınır. Bunlar;

Geçirilen cerrahi girişimler: Mideye aşırı safra reflüsüne neden olan cerrahi girişimlerin olması, bağırsağa aşırı safra akışına sebep olan cerrahi girişimlerin yapılmış olması.

İnce bağırsakta pasajı güçleştiren patolojiler: Safranın bağırsağa boşaldığı alanda meydana gelen tıkayıcı patolojiler, safranın burada birikerek mideye kaçmasına neden olur. Bu hastalarda safralı kusma görülebilir.

Mide ve on iki parmak bağırsağı arasındaki koordinasyonun ve aktivitenin bozulması: Daha önceden cerrahi girişim geçirmeyen hastalarda genellikle bu mekanizmada sorun olur.

Endoskopik bulgular: bu inceleme sırasında midede mukozadaki kıvrımlarda belirgin şekilde eritem, midede safra, kıvrımlarda kabalaşma, mukozada erezyon, polip görülebilir.

Histopatolojik bulgular: Mide mukozası örneklerinin histopatolojik incelemesi sırasında elde edilen bazı bulgular alkalen reflü gastrit teşhisinde yardımcı olabilir.

Bu rahatsızlığın tedavisinde farklı tedavi yöntemleri kullanılabilir. Bazen birkaç yöntem birlikte kullanılır. Bunun kararı hastanın durumuna göre doktor tarafından alınır.

Diyet önerileri: Safra salgısını arttıracak yağlı gıdaların kısıtlanması, belirtileri azaltır. Asitli içecekler, kahve, çay ve baharatlı besinler, alkol azaltılmalıdır. Aynı zamanda aspirin, antiromatizmal ilaçlarda kısıtlanmalıdır.

Tıbbi tedavi: bu tedavide midede olan safranın azaltılması ve belirtilerin azaltılması hedeflenir. Bunun için uygun ilaç kombinasyonlarından yararlanılır.

Cerrahi tedavi: Daha önceden geçirilen cerrahi girişimlerle alkalen reflü gastrit gelişen hastalar için düzeltme operasyonları yapılabilir. Bu ameliyatta safra yolunun açıldığı ince bağırsağın mideden uzağa bağlanmasıyla işlem yapılır. Böylece safranın mideye kaçması önlenir.